Νυρεμβέργη

(Nurnberg). Πόλη (486.400 κάτ. το 1999) της Γερμανίας, στο ομόσπονδο κρατίδιο της Βαυαρίας. Βρίσκεται στις όχθες του Πέγκνιτς, παραπόταμου του Μάιν στο κέντρο της μεγάλης λεκάνης της Μέσης Φραγκονίας που περικλείεται από τα υψώματα του Φρανκενχέε Δ, του Φρένκισε Άλμπ Ν και Α του Φρένκισε Σβάιτς Β. Είναι από τα σημαντικότερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα της νότιας Γερμανίας, παρά τις βαρύτατες καταστροφές που της προκάλεσαν οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου πολέμου. Ο παλαιότερος πυρήνας της πόλης βρίσκεται στο κέντρο του σημερινού οικισμού, που χωρίζεται σε δύο μέρη από τον Πέγκνιτς, περιβάλλεται ακόμα από τα τείχη του 14ου και 15ου αι. και έχει 128 πύργους. Γύρω από αυτόν κι έξω από τα τείχη απλώνεται η νέα πόλη. Η Ν. χρονολογείται από τον 11o αι. και κηρύχθηκε ελεύθερη αυτοκρατορική πόλη από τον Φρειδερίκο B’. Κατά τα μέσα του 13ου αι. προσχώρησε στη Συνομοσπονδία του Ρήνου και άρχισε τότε γι’ αυτή μια περίοδος μεγάλης οικονομικής άνθησης και καλλιτεχνικής δόξας, καθώς βρισκόταν πάνω στους εμπορικούς δρόμους μεταξύ Ανατολής και Δύσης (μέσω της Βενετίας). Αλλά τον 16o αι., μετά το άνοιγμα νέων δρόμων για την Ινδία και την ανακάλυψη της Αμερικής, άρχισε η παρακμή της, που επιταχύνθηκε από τις καταστροφές κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο. Το 1806 περιήλθε στη Βαυαρία. Ήταν έδρα των συνεδρίων του χιτλερικού κόμματος και του δικαστηρίου που δίκασε τους ναζί εγκληματίες πολέμου. Από τα μνημεία της αξιόλογα είναι κυρίως το αυτοκρατορικό φρούριο του 11ου αι., που ανακαινίστηκε όμως πολλές φορές, και διάφορες εκκλησίες, όπως οι αφιερωμένες στον άγιο Σεβάλδο (13ος αι.) και στον άγιο Λαυρέντιο (που άρχισε το 1280 και τελείωσε το 15o αι.) και η Φραουενκίρχε (14ος – 16ος αι.), που ανοικοδομήθηκε σχεδόν τελείως έπειτα από τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο. Η N., γνωστή κυρίως από τη διεθνή έκθεση παιχνιδιών και την εορταστική εμποροπανήγυρη των Χριστουγέννων, είναι σημαντικό βιομηχανικό κέντρο (μεταλλομηχανικές, ηλεκτρομηχανικές, χημικές βιομηχανίες, εργοστάσια μπίρας, παιχνιδιών και οργάνων ακριβείας). Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν το σπίτι του Ντίρερ, που γεννήθηκε στη Ν., και ιδιαίτερα το πλούσιο Γερμανικό Εθνικό Μουσείο. δίκη της Ν. Η δίκη των ναζί εγκληματιών του B’ Παγκοσμίου πολέμου. Τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου πολέμου από τους ναζί έκαναν τις συμμαχικές δυνάμεις να αναλάβουν την υποχρέωση, με τη δήλωση της Μόσχας του Οκτωβρίου 1943, να παραπέμψουν σε δίκη τους εγκληματίες πολέμου. Τον Αύγουστο του 1945 υπογράφηκε στο Λονδίνο η ιδρυτική πράξη του Διεθνούς Στρατοδικείου που θα δίκαζε τους εγκληματίες. Το δικαστήριο αποτελέστηκε από 4 δικαστές, ένα για καθεμία από τις νικήτριες χώρες (Μεγάλη Βρετανία, ΗΠΑ, Γαλλία, πρώην ΕΣΣΔ) και πρόεδρο τον Άγγλο Λόρενς. Πολλοί ήταν οι εκπρόσωποι της κατηγορίας και της υπεράσπισης. Οι κατηγορίες στρέφονταν εναντίον των υπευθύνων για την προετοιμασία του πολέμου και τις επιθέσεις εναντίον της Αυστρίας, της πρώην Τσεχοσλοβακίας, της Πολωνίας, της πρώην ΕΣΣΔ κλπ. (εγκλήματα εναντίον της ειρήνης), των υπεύθυνων για την εκμετάλλευση της αναγκαστικής εργασίας, των στρατοπέδων συγκέντρωσης, των φυλετικών διωγμών, της καταλήστευσης των κατεχόμενων χωρών, των εγκλημάτων που διαπράχτηκαν από το ναζιστικό κόμμα, τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις και την αστυνομία. Το κατηγορητήριο συντάχτηκε γρήγορα, γιατί οι αρμόδιοι των συμμαχικών υπηρεσιών είχαν συγκεντρώσει το υλικό της κατηγορίας παράλληλα με την κατάληψη του γερμανικού εδάφους. Η δίκη άρχισε τον Νοέμβριο του 1945 και κράτησε έως τα τέλη του Αυγούστου 1946. Οι αποφάσεις διαβάστηκαν στις 30 Σεπτεμβρίου – 1 Οκτωβρίου. Καθώς ο Χίτλερ, ο Γκέμπελς και ο Χίμλερ είχαν πεθάνει, δικάστηκαν 23 κατηγορούμενοι, όλοι Γερμανοί, αλλά από αυτούς ένας, ο Λάι, αυτοκτόνησε πριν αρχίσει η δίκη και άλλος ένας, ο Κρουπ φον Μπόλεν, πέτυχε τον χωρισμό της δίκης. Έτσι, στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθησαν 20 πρόσωπα, γιατί ο Μπόρμαν δικάστηκε ερήμην. Οι μάρτυρες κατηγορίας εξετάστηκαν από τις 20 Νοεμβρίου 1945 έως τις 4 Μαρτίου 1946· οι μάρτυρες υπεράσπισης και οι απολογίες των κατηγορουμένων κράτησαν από τις 5 Μαρτίου έως τις 3 Ιουλίου και οι αγορεύσεις των συνηγόρων από τις 5 Ιουλίου έως τις 28 Αυγούστου. Από τους 21 κατηγορουμένους, οι 12 καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά καθώς ο Γκέρινγκ αυτοκτόνησε και ο Μπόρμαν φυγοδικούσε, οι θανατικές εκτελέσεις που έγιναν με απαγχονισμό ήταν 10: φον Ρίμπεντροπ, φον Κάιτελ, Καλτενμπρούνερ, Ρόζενμπεργκ, Φρανκ, Ζάουκελ, Στράιχερ, Φρικ, Γιοντλ και Ζάις-Ίνκουαρτ. Από τους υπόλοιπους κατηγορούμενους ο Ες, ο Φουνκ και ο Ρέντερ καταδικάστηκαν σε καταναγκαστικά έργα· ο φον Σίραχ και ο Σπέερ σε 20 χρόνια· ο Ντένιτς και ο φον Νόιρατ σε 15· ο φον Πάπεν, ο Σαχτ και ο Φρίτσε αθωώθηκαν. Σχετικά με τη δίκη της Ν. διατυπώθηκαν πολλές διχογνωμίες: άλλοι εξυμνούσαν την τιμωρία πρωτοφανών εγκλημάτων, ενώ άλλοι υποστήριζαν πως ήταν ανήθικο το γεγονός ότι οι δικαστές ήταν αντίδικοι και ότι οι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν για πράξεις που δεν θεωρούνταν αδικήματα την εποχή που διαπράχτηκαν. Η πρώτη κατηγορία περιέχει αρκετή αλήθεια κι ένα δικαστήριο που θα αποτελείτο από δικαστές προερχόμενους από ουδέτερες χώρες (Ελβετία, Σουηδία κλπ.) θα παρουσίαζε μεγαλύτερη αντικειμενικότητα· η δεύτερη όμως αντίθετα είναι τελείως απορριπτέα, γιατί τα εγκλήματα για τα οποία δικάστηκαν οι κατηγορούμενοι ήταν τόσο αποτρόπαια, ώστε η ανθρωπότητα δεν μπορούσε να τα αφήσει ατιμώρητα, χωρίς να γίνει κι αυτή συνένοχος στα εγκλήματα αυτά. H Νυρεμβέργη είναι μια ενδιαφέρουσα από ιστορική και καλλιτεχνική άποψη πόλη με αξιόλογα μεσαιωνικά μνημεία. Είναι ακόμα πατρίδα του Άλμπρεχτ Ντύρερ, του οποίου το σπίτι σώζεται. Της πόλης δεσπόζει το φρούριο, χτισμένο στον 11o αι., κατοικία επί αιώνες των αυτοκρατόρων. Μερικοί από τους ναζί ηγέτες σε μια συνεδρίαση της δίκης της Νυρεμβέργης, που έγινε για την εκδίκαση των εγκλημάτων που διέπραξαν. Μερικοί από τους ναζί ηγέτες σε μια συνεδρίαση της δίκης της Νυρεμβέργης, που έγινε για την εκδίκαση των εγκλημάτων που διαπράξανε. Πολλοί όμως ναζί αξιωματούχοι απόφυγαν τη δίκη, με αυτοκτονία, όπως ο Χάινριχ.